Jedną z praktyk, polecanych coraz częściej w nowoczesnym ogrodnictwie, jest wykorzystywanie wieloletnich drzew, jest to tzw. leśne ogrodnictwo. Drzewa nie wymagają wiele pracy, a przynoszą ogromne korzyści dla ogrodnika i dla świata. Sadzenie drzew spowalnia np. negatywne skutki globalnego ocieplenia. Wiele znanych powszechnie, rodzimych gatunków ma liczne zastosowania, które jednak nie są szeroko znane. Np. rosnąca u nas pospolicie lipa, ma liczne zastosowania i jest jednym z najcenniejszych, polskich drzew. Jakie jest więc zastosowanie lipy w ogrodzie?

Zastosowanie lipy: wiosna

Rosnące u nas dwa gatunki lipy, drobnolistna i szerokolistna, mają podobne zastosowanie. Już wczesną wiosną z pnia drzewa można uzyskiwać słodkawy sok, podobnie, jak sok klonowy czy brzozowy. Wkrótce też pojawiają się pączki liściowe i młode liście, które są jadalne na surowo. Jasnozielone, młode listki, szczególnie lipy drobnolistnej, mają delikatny smak i są doskonałym zastępstwem sałaty. Wymagają o wiele mniej pracy, niż sałata! Starsze liście są łykowate, ale młode często odrastają przy nasadzie pnia prawie przez cały okres wegetacyjny.

Zastosowanie lipy: lato

Na przełomie czerwca i lipca lipa zakwita. Jak pisał Kochanowski w słynnej fraszce: „Z mego wonnego kwiatu pracowite pszczoły Biorą miód, który potym szlachci pańskie stoły”, lipy znane są powszechnie jako rośliny miododajne. Z młodych kwiatów można parzyć pobudzającą herbatkę, która z powodzeniem może konkurować z popularną u nas herbatą czarną. Starsze kwiaty podobno mają właściwości narkotyczne, więc należy z nimi uważać. Całe kwitnące gałęzie można suszyć gdzieś na strychu i dopiero w miarę potrzeby obrywać kwiaty. Herbatka z lipy ma też właściwości lecznicze, np. pomaga przy przeziębieniach.

Zastosowanie lipy: jesień

Jesienią dojrzewają orzeszki lipy. Mają lekko czekoladowy posmak. Od dawna mielono je w moździerzach, często z dodatkiem kwiatów i robiono coś w rodzaju wybornej czekolady. Na taką pastę nadają się świeże, jeszcze niedojrzałe orzeszki, dostępne już późnym latem, zanim spadną z drzewa. Próbowano nawet produkować taką czekoladę na skalę komercyjną, ale produkt ten psuje się szybko. Lipowa czekolada ma również lecznicze właściwości.

Lipa drobnolistna to cenne drzewo użytkowe. Jej liście są jadalne, kwiaty nadają się na leczniczą herbatkę, a z owoców można robić czekoladę. Fot. Holmes, CC BY-SA.