Ponieważ w okolicznych lasach mamy do czynienia z wysypem grzybów, postanowiłem napisać kilka słów na ten temat. Któryż ogrodnik i któraż ogrodniczka nie lubi czasem wyjść poza swój piękny ogród, by poszukać płodów przyrody w otoczeniu drzew! Niestety sporo naszych rodzimych grzybów to gatunki śmiertelnie trujące i wielu ludzi często myli je z grzybami jadalnymi. Niektórzy błędnie sądzą, że gotowanie niszczy truciznę w grzybach, nie jest to jednak prawda. Zamiast więc doprowadzić niechcący do tragedii, warto nauczyć się rozpoznawać i odróżniać kilka gatunków, zanim wybierzemy się na grzybobranie.
Grzyby leśne są szczególnie wartościowym pokarmem, gdyż gleby w naszych lasach, zwłaszcza tych starych, zawierają spore ilości selenu. Pierwiastek ten jest mikroelementem potrzebnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu ludzkiego a jego niedobór przynosi wiele problemów, szczególnie u mężczyzn. Polskie gleby są zwykle ubogie w ten pierwiastek, ponieważ wycofujący się z tych terenów lodowiec, kilka tysięcy lat temu wypłukał go z nich doszczętnie. Selen gromadzi się w plesze owocników grzybów, np. kurki lub maślaki zawierają go około 6 mg na kg suchej masy. Szczególnie suszone grzyby są bogate w ten pierwiastek, gdyż gotowanie zmniejsza jego przyswajalność. Jeśli wysuszysz grzyby w promieniach słonecznych, dodatkowo wzbogacisz je jeszcze w witaminę D.
Najbardziej wartościowymi z rodzimych, leśnych grzybów są grzyby z rodzaju borowik, ale tylko niektóre gatunki są jadalne. Borowiki są bogate w różne składniki odżywcze i witaminy. Kilka gatunków zawiera też śmiertelne trucizny, dlatego należy nauczyć się je odróżniać. Oto charakterystyczne cechy trujących gatunków borowików:
- zgrubiały trzon, pokryty wyraźnie zaznaczoną, czerwoną lub różową siateczką, na czerwonym lub różowym tle; czasem siateczka występuje na całym trzonie, czasem tylko w niektórych partiach, np. u góry lub w połowie;
- pory pod spodem kapelusza są u dojrzałych okazów są czerwone lub pomarańczowo-czerwone; u borowika grubotrzonowego (żółtopory) są one żółte, podobnie jak u gatunków jadalnych, jednak jego świeży miąższ jest wyraźnie gorzki i w ten sposób można go odróżnić;
Borowik grubotrzonowy i ponury występują powszechnie, głównie w mieszanych lasach, natomiast borowik szatański i purpurowy należą do rzadkości.
Borowik ponury należy do powszechnych, trujących gatunków prawdziwków. Zdradza go czerwonawa siateczka na trzonie. Fot. Jerzy Opioła, CC BY-SA.
.JPG){kind=link}